Angular Nedir?

Angular Nedir?

Angular, Google tarafından geliştirilen ve desteklenen, açık kaynaklı bir front-end framework‘tür. Modern web uygulamaları geliştirmek için kullanılan Angular, özellikle büyük ve karmaşık projelerde modüler yapı ve gelişmiş özellikler sunarak geliştiricilere önemli avantajlar sağlar. 2010 yılında AngularJS adıyla başlayan bu framework, daha sonra tamamen yeniden yazılarak Angular adıyla güncellenmiştir. Angular, özellikle Single Page Application (SPA) geliştirme konusunda sunduğu performans ve esneklik ile öne çıkmaktadır.

Angular’ın Evrimi

İlk versiyonu olan AngularJS, 2010 yılında piyasaya sürülmüştür ve JavaScript diline dayanmaktaydı. AngularJS, o dönemde geliştiricilerin karmaşık web uygulamaları oluştururken karşılaştıkları zorlukları çözmeye yardımcı olan yenilikçi bir yaklaşım getirdi. Ancak zamanla, AngularJS’in mimarisi ve performansı, modern web uygulamalarının ihtiyaçlarını karşılayamaz hale geldi. Bu nedenle, 2016 yılında Angular ekibi framework’ü sıfırdan yeniden yazdı ve Angular 2 adıyla tamamen farklı bir yapıya geçildi. Bu noktadan itibaren, Angular “AngularJS” adından sıyrıldı ve yalnızca “Angular” olarak anılmaya başlandı.

Bu yeni sürümde, TypeScript dili benimsendi ve performans iyileştirmeleri, modüler yapı, daha güçlü bileşen mimarisi ve gelişmiş yönlendirme gibi özellikler eklendi. Günümüzde Angular, sürekli olarak güncellenmekte ve geliştiricilere modern web geliştirme ihtiyaçlarına uygun çözümler sunmaktadır.

Angular’ın Temel Özellikleri

1. TypeScript ile Geliştirme:
   Angular, TypeScript dili ile geliştirilmiştir. TypeScript, JavaScript’in bir üst kümesi olup statik tür tanımlamaları sağlar. Bu sayede, büyük projelerde hataların erken tespit edilmesi ve kodun daha iyi yönetilmesi sağlanır. Ayrıca, TypeScript’in sunduğu güçlü tip kontrolleri, Angular projelerinin daha sağlam ve ölçeklenebilir olmasına yardımcı olur. Geliştiriciler için TypeScript, hata ayıklamayı kolaylaştırır ve kodun daha güvenilir olmasını sağlar.
2. Bileşen Tabanlı Mimari:
   Angular, component-based (bileşen tabanlı) bir mimariye sahiptir. Uygulamanın her bir parçası, ayrı bir bileşen olarak tasarlanır ve bu bileşenler uygulamanın farklı bölümlerini oluşturur. Her bileşen, HTML, CSS ve TypeScript kodlarını bir arada bulundurur. Bu sayede, uygulamanın her bir bölümünün bağımsız ve modüler olması sağlanır. Örneğin, bir kullanıcı profili bileşeni, sadece o bölümle ilgili tüm işlevsellikleri içerir ve diğer bölümlerden izole şekilde çalışabilir. Angular’da bileşenler şunları içerir:

• Template: Bileşenin kullanıcı arayüzünü tanımlar. Genellikle HTML kullanılarak yazılır.
• Class: TypeScript ile yazılmış mantıksal kısmı temsil eder. Bileşenin davranışlarını içerir.
• Metadata: Bileşenin Angular tarafından nasıl kullanılacağını tanımlayan bilgi.

1. İki Yönlü Veri Bağlama (Two-Way Data Binding):
   Angular, iki yönlü veri bağlama (two-way data binding) yeteneği ile öne çıkar. Bu özellik, kullanıcı arayüzü ile veri modeli arasında otomatik bir senkronizasyon sağlar. Yani, kullanıcı arayüzünde bir değişiklik yapıldığında, model otomatik olarak güncellenir ve aynı şekilde modelde bir değişiklik olduğunda arayüz de otomatik olarak güncellenir. Bu özellik, dinamik web uygulamaları geliştirmek için büyük bir kolaylık sağlar.
2. Modüler Yapı:
   Angular, uygulamaları modüler şekilde organize etmenizi sağlar. Uygulamanın farklı bölümleri, modüller şeklinde gruplanır. Her modül, ilgili bileşenleri, servisleri ve diğer işlevleri kapsar. Bu yapı, uygulamanın daha düzenli olmasını sağlar ve geliştiricilerin farklı bölümler üzerinde bağımsız olarak çalışabilmesine olanak tanır. Örneğin, bir e-ticaret uygulamasında ödeme, kullanıcı yönetimi, ürün yönetimi gibi farklı işlevler ayrı modüller halinde organize edilebilir.
3. Yönlendirme (Routing):
   Angular, güçlü bir routing (yönlendirme) sistemi sunar. Bu sistem, kullanıcıların tek sayfalık bir uygulamada farklı sayfalara geçiş yapmalarını sağlar. Yani, kullanıcı bir bağlantıya tıkladığında sayfa yenilenmeden, arka planda ilgili bileşenler yüklenir ve kullanıcıya yeni bir sayfa görünümü sunulur. Angular’ın yönlendirme sistemi, URL parametreleri, dinamik yönlendirme ve koruma mekanizmaları gibi gelişmiş özelliklere sahiptir.
4. Hizmetler (Services) ve Dependency Injection:
   Angular, hizmetler (services) aracılığıyla uygulamanın iş mantığını bileşenlerden ayırmayı teşvik eder. Hizmetler, uygulamanın farklı bölümlerinde kullanılmak üzere oluşturulmuş tekrar kullanılabilir fonksiyonlar içerir. Örneğin, bir API’den veri çekme işlemi, bir hizmet olarak tanımlanır ve farklı bileşenler bu hizmeti kullanarak verileri alabilir. Ayrıca, Angular’da dependency injection (bağımlılık enjeksiyonu) mekanizması, bu hizmetlerin bileşenlere otomatik olarak aktarılmasını sağlar. Bu, kodun daha modüler ve test edilebilir olmasını sağlar.
5. Reactive Forms ve Template-Driven Forms:
   Angular, formlar ile çalışma konusunda iki farklı yaklaşım sunar:

• Reactive Forms: Daha kompleks ve dinamik formlar için uygundur. Formların kontrolü tamamen JavaScript tarafında yapılır.
• Template-Driven Forms: Daha basit formlar için kullanılır. Formun yapısı HTML tarafında tanımlanır ve Angular bu yapıyı izleyerek form kontrollerini yönetir. Bu iki yaklaşım sayesinde, geliştiriciler projelerinin ihtiyaçlarına göre en uygun form yapısını seçebilirler.

1. Performans ve Hız Optimizasyonu:
   Angular, büyük ve karmaşık web uygulamalarında performansı artırmak için bir dizi optimizasyon sunar. Örneğin, lazy loading (tembel yükleme) yöntemi ile belirli modüller yalnızca ihtiyaç duyulduğunda yüklenir, bu da uygulamanın başlangıç yükleme süresini azaltır. Ayrıca, ahead-of-time (AOT) compilation sayesinde Angular uygulamaları derleme aşamasında optimize edilerek daha hızlı yüklenir ve çalışır.
2. Test Edilebilirlik:
   Angular, birinci sınıf test desteği sunar. Hem birim testleri (unit tests) hem de entegrasyon testleri yazmak için ideal araçlara sahiptir. Angular CLI (Command Line Interface), projeler için otomatik olarak test dosyaları oluşturur ve bu dosyaları test etmek için Jasmine ve Karma gibi popüler test araçlarıyla entegre çalışır. Bu sayede, uygulamanın her bir parçası kolayca test edilebilir ve hatalar erken aşamada tespit edilebilir.
3. CLI (Komut Satırı Arayüzü):
   Angular’ın sunduğu Angular CLI aracı, projelerin hızlı ve verimli bir şekilde oluşturulmasını sağlar. CLI ile yeni projeler başlatabilir, bileşenler, hizmetler, modüller ve yönlendirmeler oluşturabilir ve hatta projeyi geliştirme veya üretim moduna alabilirsiniz. Ayrıca, CLI aracılığıyla testler çalıştırılabilir ve uygulama derlenebilir. Örneğin, aşağıdaki komut yeni bir Angular projesi oluşturur:

Copied!ng new my-angular-app
   ng new my-angular-app

Angular CLI, geliştirici verimliliğini artırmak için çeşitli otomasyon özelliklerine sahiptir.

Angular ve Diğer Framework’lerle Karşılaştırma

Angular, diğer popüler front-end framework’ler olan React ve Vue.js ile sıklıkla karşılaştırılır. Angular’ın en belirgin farkı, tam teşekküllü bir framework olmasıdır. React ve Vue.js daha çok birer kütüphane olarak tanımlanırken, Angular baştan sona her şeyi (yönlendirme, servisler, test araçları, formlar vb.) içeren bir ekosistem sunar. Bu, Angular’ın daha büyük ve karmaşık projelerde tercih edilmesinin bir nedenidir. Ancak, bu kapsamlı yapı, öğrenme eğrisini de artırabilir.

Sonuç

Angular, modern web uygulamaları geliştirmek için güçlü ve kapsamlı bir framework sunar. TypeScript tabanlı olması, bileşen tabanlı yapısı, modülerliği, güçlü yönlendirme sistemi ve performans optimizasyonları gibi özellikler, Angular’ı büyük ve ölçeklenebilir projeler için ideal bir tercih haline getirir. Geliştiricilere sunduğu esneklik ve güçlü araçlar sayesinde, Angular, uzun vadede sürdürülebilir ve verimli projeler inşa etmeyi mümkün kılar.